TÜVTURK, İstanbul'da hizmete açtığı araç muayene istasyonları ile genişlemesini sürdürüyor
Doğuş Grubu, Akfen ve TÜV SÜD ortaklığı ile kurulan TÜVTURK'ün uluslararası standartlarda araç muayene hizmeti veren istasyon zincirinin yeni halkaları İstanbul'da hizmete başladı.
Yeni istasyonlarla birlikte Türkiye genelinde 61 ilde 150 sabit araç muayene istasyonu sayısına ulaşan TÜVTURK'ün bugüne kadar yaptığı çalışmalar ile 20 yıl süresince tek yetkili kurum olarak İstanbul’da hizmet verecek İstanbul Araç Muayene İstasyonları, Çırağan Sarayı'nda gerçekleştirilen basın toplantısı ile tanıtıldı.
20 Aralık 2008 tarihinde düzenlenen toplantıda; T.C Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Doğuş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ferit F. Şahenk, Kara Ulaştırma Genel Müdürü Talat Aydın, Alman Başkonsolosu Mathias Von Kummer konuşmacı olarak yer aldılar. Eski İçişleri Bakanı ve eski DYP Başkanı Mehmet Ağar, OSD Genel Sekreteri Prof. Ercan Tezer, UND Başkanı Tamer Dinçşahin, RODER Yönetim Kurulu Üyesi Zahit Sağlık, Frenteknik Genel Müdürü Alpay Lök, Reysaş Yönetim Kurulu Başkanı Durmuş Döven gibi ticari taşıt ve otomotiv dünyasını temsil eden birçok davetli ile muayene istasyonları işletmecilerinin ve TÜV temsilcilerinin katıldığı toplantı, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın Tuzla programının uzaması nedeniyle gecikmeli olarak yapıldı.
TÜVTURK'e giden yol
Taşıtların trafik muayenelerinin Karayolları Genel Müdürlüğü bünyesinden alınarak özelleştirilmesi çalışmaları, uzun bir süre kamuoyunun gündeminde yer aldı. Uzun bir hazırlık aşamasının ardından yasal prosedürlerin tamamlanmasıyla birlikte 2008 yılı içerisinde Bayandırlık Bakanlığı muayene ile ilgili yetkilerini Ulaştırma Bakanlığına devretti. Ulaştırma Bakanlığı da bu yetkinin kullanılmasını, açılan özelleştirme ihalesinin ardından Alman TÜVSÜD (Technischer Überwachungs- SÜD Verein- Teknk özetim Kurumu -Güney) ile Doğuş ve AKFEN gruplarının oluşturduğu ortak bir girişime devretti. Bu girişim TÜVTURK adı ile organize oldu.
TÜV Almanya'da 140 yılı aşkın bir süredir hizmet veren yarı kamusal niteliği ile bilinen bağımsız bir denetim, kontrol ve belgelendirme kurumu. Bu kurum Almanya'da TÜVNORD, TÜVSÜD gibi bölgesel organizasyonlar şeklinde çalışıyor. Bu organizasyonlar yine TÜV'ün oluşturduğu denetim ve akreditasyon kurumlarının kontrolü altında hizmet veriyor. TÜV, Alman endüstriyel standartlarının Almanya'da oluşum ve korunmasına ve Alman endüstriyel ürünlerinin Avrupa ve dünya pazarlarında yayılmasına katkıda bulunuyor.
İstanbul’da hızlı yapılanma
TÜVTURK'un iş ortağı “TÜVTURK İstanbul Taşıt Muayene İstasyonları İşletim Anonim Şirketi” tarafından işletilen araç muayene istasyonlarının ilki geçtiğimiz aylarda Elazığ'da hizmete girdi ve hızlı bir biçimde tüm Türkiye çapında 61 ilde 150 sabit araç muayene istasyonu kuruldu.
Sayısı hızla artan istasyonlar Kasım 2008'den beri de İstanbul'da hizmet veriyor. Bu istasyonlar; Çatalca, Kavaklı, Silivri, Pendik, Sultanbeyli, Mimarsinan, Esenyurt, Orhanlı, Hadımköy, Dudullu, Haraççı ve Şile'de açıldı. İstanbul’da açılan 12 sabit istasyona ek olarak 1 gezici araç muayene istasyonu daha hizmete girecek. Bu istasyon; Adalar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz, Beyoğlu, Eminönü, Esenler, Eyüp, Fatih, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Sarıyer, Şişli, Avcılar, Üsküdar ve Zeytinburnu gibi çevre ilçelerde faaliyet gösterecek.
Yeni yılın da gelmesiyle birlikte araç istasyonlarında yaşanacak yoğunluğun önüne geçilmesi için de çalışmalar devam ediliyor. TÜVTURK, 189 sabit, 80 gezici istasyonun hizmete başlaması ile birlikte yaklaşık 300 milyon dolarlık daha yatırım gerçekleştirmiş olacak. Ülke genelinde, 81 ilde faaliyetin başlaması ile birlikte DE istasyonlarda yaklaşık 1800 kişiye yeni iş imkânı sağlanacak.
1 milyar dolarlık yatırım
Toplantıda, Doğuş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ferit F. Şahenk, bu proje kapsamında 550 milyon dolarlık ihale bedeli dışında, yaklaşık 350 milyon dolarlık fiziki yatırım ve 100 milyon dolar finansman ve proje geliştirme olmak üzere toplam 1 milyar dolar yatırım gerçekleştirdiklerini söyledi. Şahenk, 20 yıllık işletme süresi boyunca araçların muayenesinden elde edilecek gelirlerin yaklaşık 7.3 milyar dolarının Hazine payı olarak, 2.7 milyar dolarının da KDV olarak Maliye Bakanlığı’na aktarılacağını açıkladı.
TÜVTURK’ü Ulaştırma Bakanlığı denetleyecek
Toplantıda, araç muayenesinin kazaları azaltmada, insanların yaşamını koruımada çok önemli olduğunu vurgulayan Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, araç muayene istasyonlarının Ulaştırma Bakanlığı tarafından sıkı bir denetim altında olduğunu ve Türkiye'deki istasyon standartlarının Avrupa ülkelerinden techizat, altyapı, yetişmiş eleman gibi yönlerden çok daha iyi durumda olduğunu ileri sürerek, şunları söyledi:
“Yeni ve modern araç muayene istasyonlarıyla insanımız da kazanıyor, devlet de kazanıyor, kör topal vasıtalarla yollarda ölüm saçma dönemi de geride kalıyor. Muayene istasyonları tam teşekküllü bir hastane gibi hizmet veriyor. Trafiğe çıkabilmesi için aracın elinde tapu gibi bir sağlık raporunun olması lazım.
İki ay içinde 16 ilimizdeki istasyonların da tamamlanması ile birlikte yaklaşık bir senelik bir zaman diliminde Edirne’den Kars’a Sinop’tan Hatay’a kadar yurdun tamamında 189 adet modern araç muayene istasyonu hizmete girmiş olacak. Artık, freni patlayıp otobüs durağına giren bir kazaya rastlamayacağız, kuyruk lambaları veya fren lambaları yanmayan bir araca arkadan çarpan bir başka araç ile karşılaşmayacağız, el freni tutmadığı için kendiliğinden aşağıya doğru hareket eden bir araca rastlamayacağız.”
Türkiye sınıf atladı
Kara Ulaştırma Genel Müdürü Talat Aydın da toplantıda, araç muayenesi bakımından Türkiye'nin sınıf atlayarak gelişmiş ülkeler grubunu girdiğini belirterek yeni araç muayene istasyonları hakkında bilgi verdi. Aydın şunları söyledi:
“Kamu – özel sektör işbirliğinin en güzel örneklerinden bir tanesi olan araç muayene istasyonlarının yenilenmesi projesi 2004 yılının sonlarında başlamış ve 3 yıllık yoğun çalışma ve yasal düzenlemeler sonucunda Elazığ istasyonumuzun 10.01.2008 tarihinde açılması ile fiili sonuçlarını vermeye başlamıştır. Araç muayene istasyonlarının modernizasyonu projesi, ülkemizdeki trafik kaza sayılarının azaltılmasında önemli rol oynayacaktır. Artık, vatandaşımız aracına bindiğinde teknik olarak yeterli ve güvenli bir araç ile seyahat ettiğini veya aracını güvenli hale getirmek için ne yapması gerektiğini bilecektir. Ayrıca, vatandaşlarımız trafikte seyreden diğer araçların da teknik yönden kendi güvenliklerini tehdit etmediğini bilmenin rahatlığı içinde olacaktır.”
Aydın araç muayene istasyonunda yapılan çalışma istatistikleri hakkında ise şu bilgileri verdi: “14 Kasım 2008 tarihinden 19 Aralık 2008 tarihine kadarki yaklaşık bir aylık sürede; İstanbul’da toplam 57.677 aracın ilk muayenesi yapılmış olup, bu araçlardan 37.456 adedinin muayenesi onaylanırken, 20.221 adedinin yani %35’inin muayenesi araçların ağır kusurlu veya emniyetsiz olmaları nedeni ile onaylanmamıştır. Buda bize gösteriyor ki İstanbul’daki araçlar trafik güvenliği açısından Türkiye ortalamasının %5 oranında üzerinde bulunmaktadır.”
Türkiye yatırım yapılacak en önemli liman
Alman Başkonsolosu Mathias Von Kummer de yaptığı konuşmada Türkiye'nin Almanya'nın en önemli iş ortağı olduğunu belirterek, son 2 yılda Türkiye'de yatırım yapan firma sayısının 2.100'den 3.500'lere kadar yükseldiğini sözlerine ekledi ve “Türkiye geniş yatırım ve pazarlama imkanı sunuyor” dedi. Kummer istasyon yenileme çalışmalarına ilişkin olarak ise : “Türkiye trafiğindeki araçların güvenliğinin uluslararası standartlarda olması için bir adım daha atıldı” dedi.
Değerlendirme kriterleri
TÜVTURK istasyonlarında uluslararası muayene kriterlerine göre yapılan değerlendirmelerde araçlar; Kusursuz, Hafif Kusurlu, Ağır Kusurlu ve Emniyetsiz olarak sınıflandırılıyorlar.
Kusursuz: Muayene edilen araçta herhangi bir eksikliğin bulunmaması hali.
Bu durumda aracın ön plakasına ve muayene raporuna muayenenin geçerlilik süresini içeren etiket yapıştırılıyor, ruhsat onaylanıyor, hologram yapıştırılıyor ve bir sonraki muayene tarihi yazılıyor. Yetkili kişi tarafından detaylı muayene raporu veriliyor.
Hafif Kusurlu: Aracın yapılan muayenesi sonrasında, yeniden muayenesine gerek duyulmayan ancak giderilmesi gereken eksikliklerin bulunması hali.
Bu durumda araç muayeneden geçmiş sayılıyor. Aracın ön plakasına ve muayene raporuna muayenenin geçerlilik süresini içeren etiket yapıştırılıyor. Ruhsat onaylanıyor, hologram yapıştırılıyor ve bir sonraki muayene tarihi yazılıyor. Yetkili kişi tarafından detaylı muayene raporu veriliyor.
Ağır Kusurlu: Aracın muayenesi sonucunda, tamirine ihtiyaç duyulacak derecede eksiklikler tespit edilmesi hali. Bu eksikliklerin giderilerek bir ay içinde aracın yeniden muayeneye gelmesi gerekiyor.
Aracın muayene raporuna geçici kusurlu araç etiketi yapıştırılıyor,
Bir ay içinde raporda bulunan kusurlar tamir ettiriliyor ve raporla birlikte aynı istasyona gelinmesi gerekiyor. Bir ay içinde gelen araçlarda bir muayene tekrarı ücretsiz.
Emniyetsiz: Aracın; can ve mal emniyeti ile trafik güvenliği açısından tehlikeli olacak derecede kusurlarının, eksikliklerinin tespiti hali.
Aracın durumu en yakın trafik zabıtasına bildiriliyor, aracın emniyetsiz olduğuna dair rapor veriliyor. Bir ay içinde raporda bulunan kusurlar tamir ettiriliyor ve raporla birlikte aynı istasyona gelinmesi gerekiyor. Bir ay içinde gelen araçlarda bir muayene tekrarı ücretsiz oluyor.
Araç kontrolleri
TÜVTURK’te araç muayenesi, elle tutulabilen gözle görülebilen ve ulaşılabilen aksamların muayene edilmesiyle gerçekleşiyor. Kapalı kutular içinde veya kaplamalar altında ulaşılamayan aksamlar kontrol edilemiyor. Gerekirse bu aksamların fonksiyon kontrolü yapılıyor.
1-Fren Tertibatı: Araç muayenesi ana başlıklarından biri olan ve ilk sırada yer alan fren tertibatının test edilmesi; trafikte seyreden her türlü araç ve yayalar için hayati önem taşıyor. Fren tertibatının periyodik aralıklarda kontrol edilmesi ve aşınan parçaların değiştirilmesi gerekiyor. Araç muayenesi açısından değerlendirildiği zaman önde fren pedalından başlayarak; mekanik, hareketli, sürtünen ve esneyen her aksam elle veya gözle kontrol ediliyor. İlgili mevzuat ve yönetmelikler çerçevesinde, fren test cihazı ile aynı aks üzerinde bulunan tekerleklerin fren kuvveti sapma yüzdesi ile toplam araç ağırlığına göre fren verim yüzdesi hesaplanıyor.
2-Direksiyon Sistemi: Araçların yol ve seyir kontrolüyle istenilen yöne yönlendirmesini sağlayan direksiyon sisteminin kontrollerinde; direksiyon simidinden başlayarak sırasıyla, direksiyon mili, direksiyon kutusu ve bağlantı elemanlarıyla sistemi tekerleklere bağlayan direksiyon rot kollarının boşluk ve sağlamlıkları elle, gözle ve boşluk test cihazlarıyla kapsamlı olarak kontrolden geçiriliyor.
3-Görüş Şartları: Temiz ve yeterli görüş, araç kullanıcıları için maksimum yol ve sürüş güvenliği sağlıyor. Bu sebeple aracın tüm dış camları, cam yıkama tertibatları, cam silecekleri, iç ve dış görüş aynaları titizlikle kontrol ediliyor.
4-Aydınlatma Sistemi: Araçların gece ve kötü yol şartlarında güvenle seyredebilmeleri için aydınlatma sistemlerinin faal olması ve ayarlarının trafikte seyreden diğer araç sürücülerini rahatsız etmeyecek şekilde yapılmış olması gerekiyor. Bu sebeple tüm iç-dış aydınlatma, fren, gösterge, sinyal, geri vites, plaka ve sınır lambaları titizlikle kontrol ediliyor. Uzun-kısa ve sis farlarının yükseklik ayarları cihazlar vasıtasıyla test ediliyor.
5-Aks, Jant, Lastik ve Süspansiyon Sistemi: Araçların yol tutuşunda ve güvenli seyrinde yürüyen aksam ve süspansiyon elemanları özel bir göreve sahip. Yay, amortisör gibi süspansiyon elemanlarının, aracın jant, aks ve lastikleriyle tam uyumlu çalışması sürüş güvenliği açısından son derece önemli.
6-Şasi ve Şasi Bağlantı Parçaları: Araç gövdesinin sağlamlığı hem sürüş anında hem de olası bir kaza durumunda yolcular açısından büyük öneme sahip. Bunun yanında şaseye bağlanmış bir çok parçanın da sağlam ve çalışır durumda olması gerekiyor. Bunlar; sürücü kabini ve araç gövdesi, bağlantıları, merdiven basamakları, koltuklar, alt taban, egzoz boruları, susturucular, yakıt tankı ve boruları, stepne ve taşıyıcısı, kapılar ve kapı kilitleri, yan ilave korumalar, çekici römork ve treyler çeki kaplini ile kaplin mekanizmalarının kontrolünü kapsıyor.
7-Diğer Donanımlar: Pasif güvenlik sistemlerinin en önemlilerinden biri emniyet kemeri. Bir kaza esnasında emniyet kemeri takılı olan yolcunun diğer yolculara göre hayatta kalma şansı her zaman daha yüksek. Bu sebeple ön ve arka emniyet kemerleri ve kilit karşılıklarının fonksiyonelliği kontrol ediliyor. Bunların yanısıra yangın söndürme tüpü, üçgen ikaz reflektörü ve ilk yardım çantası da kontrol ediliyor.
8-Gürültü Kirliliği: Trafikteki araçların oluşturduğu çevresel gürültüler insan sağlığı açısından son derece zararlı. Bu sebeple İstasyonlarda gürültü seviyesi kontrolleri gerçekleştirilecek.
9-Yolcu Taşıyan Araçlar için: Toplu taşıma araçlarına yönelik olarak; koltuk düzenleri, iç aydınlatma lambaları, ısıtma sistemleri ve havalandırma sistemlerinin seyahat eden yolcuların gereksinimlerini karşılayacak şekilde olup olmadığı kontrol ediliyor.
10-Araç Tanımları: Trafikte seyreden araçların üzerinde taşıdıkları plaka, tanıtım numaraları ile ruhsat üzerindeki tescil ve trafik bilgileri birebir aynı olmak zorunda.
Araç muayenesi öncesinde hazırlanması gereken zorunlu belgeler
Tüm araçlar için;
Ruhsat: Trafik Tescil Belgesidir.
Fenni Muayene İzin Belgesi: Vergi dairesi veya bürolarından alınan ve aracın vergi borcu, trafik cezası ve OGS geçiş borcu olmadığını belirten belgedir. (Araç satışı ve devri için alınan “İlişik Kesme Belgesi” ile işlem yaptırılamamaktadır) İstasyonda Maliye Bakanlığı bilgisayar sistemleri üzerinden yapılan sorgulamada aracın muayeneye engel borcu görünmez ise bu belge aranmaz.
Trafik Sigortası: Mali Sorumluluk Sigortası akit belgesi (İnsan taşımada kullanılmayan römorklar, kendilerini çeken motorlu aracın sigortasına dahildir. Bu araçlar için Mali Sorumluluk Sigortası akit belgesi talep edilmez.)
* Bu belgelerin eksikliğin araç muayenesine başlanması için engel teşkil etmektedir.
LPG veya CNG takılı araçlar için:
Gaz Sızdırmazlık Raporu: LPG veya CNG takılı araçlar için muayeneye gelmeden önce alınması gereken rapordur. LPG/CNG Ruhsatı, “Gaz Sızdırmalık Raporu” yerine kullanılamaz.
Tadilat sonrası muayenesi yapılacak araçlar için ek olarak;
Yetkili mühendis tarafından çizilen onaylı tadilat projesi ve hesapları
Araçta bulunması gereken ekipmanlar
Tüm araçlar için: İlk yardım çantası: Traktörler, motosikletler ve motorlu bisikletler hariç tüm motorlu araçlarda en az 1 adet.
Üçgen Reflektör: Motosikletler ve motorlu bisikletler hariç tüm motorlu araçlarda 2 adet.
Yangın Söndürme Cihazı: Sayısı, cinsi ve kapasitesi araç sınıfına ve aracın kullanım amacına göre değişiklik gösterir.
Stepne: Motosikletler ve lastik tekerlekli traktörler hariç bütün araçlar ile tarım orman römorkları da dahil olmak üzere tüm römorklarda her zaman kullanılabilir durumda bulundurulacaktır.
Araç sınıfına göre ek diğer zorunlu ekipmanlar: Taksi otomobiller: Her zaman kullanılır durumda taksimetre.
Otobüs, kamyon ve çekiciler: 1 adet Engel işareti. (E veya e onaylı)
Traktörler: Flaşörlü, yanıp sönen, sarı ışıklı, dönerli, uyarı lambası.
Şehirlerarası yük veya yolcu nakliyatı yapan otobüs, kamyon ve çekiciler: Her zaman kullanılır durumda takograf.
Römorklar (traktör römorkları dahil) ve kamyonlar: Uygun boyutlarda ve yeterli sayıda arka işaret levhası. (E veya e onaylı)
Traktör römorkları: Azami hızı saatte 30 km’nin altında olanlarda 1 adet adet üçgen şeklinde arka işaret levhası. (E veya e onaylı)
Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre yetki belgesi almış yolcu taşımacılığında kullanılan araçlar: Her 10 koltuk için en az 1 adet boyun korsesi.
Motosikletler ve motorlu bisikletler: Kask ve koruyucu gözlük
Araç muayenesinin sağlıklı gerçekleştirilebilmesi için muayeneye gidilmeden önce aracın dış, alt ve motor havuzu temizliğini ve tehlikeli madde taşıyan araçların boş olmasın sağlanması bekleniyor.
2008 yılı araç muayene fiyat listesi (YTL)
Otobüs, kamyon, çekici ve tanker: 147,50
Otomobil, minibüs, kamyonet, özel amaçlı taşıt, arazi taşıtı, römork ve yarı römork: 110.90
Traktör (römorklu veya römorksuz), motosiklet ve motorlu bisiklet: 57.80
