Otomotiv Endüstrisi Türk Ekonomisinin Neresinde?

İstanbul Sanayi Odası’nın hazırladığı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu raporu açıklandı. İSO tarafından düzenlenen basın toplantısı ile açıklanan rapora göre Tüpraş geçen yıl olduğu gibi bu yılda birinci oldu. Tüpraş 14.2 milyar YTL'lik üretimden satışla birinciliği elde ederken, Tüpraş'ı 5.1 milyar YTL'lik üretimden satışla Ford Otomotiv, 3.4 milyar YTL ile Toyota Otomotiv izledi.

İSO’nun hazırladığı 500 Büyük Sanayi Kuruluşu raporunda ilk on sırada otomotiv sektöründen dört şirket yer aldı. Ford Otomotiv’in ikinci, Toyota Otomotiv’in üçüncü sırada yer aldığı raporda ilk on şirket arasında ayrıca;, Oyak Renault 2.8 milyar YTL ile yedinci, Tofaş 2.2 milyar YTL ile dokuzuncu olarak listeye girdi. Ayrıca otomotiv endüstrisini besleyen temel kuruluş olan Ereğli Demir Çelik 3.1 milyar YTL ile altıncı sırada listede yer aldı.

İstanbul Sanayi Odası tarafından hazırlanan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” raporuna göre Otomotiv Endüstrisi’nin üretimden gelen toplam satışları 24.253.501.481 YTL olarak gerçekleşti. Toplam 47 kuruluş 500 büyük arasına girmeyi başardı. Üretimden gelen satış oranlarına göre Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşları listesine girmeyi başaran otomotiv endüstrisi kuruluşlarından;

İstanbul Sanayi Odası’nın hazırladığı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu raporunda ayrıca ilgi çekici rakamlara da ulaşıldı.
Kâr oranları açısından Ford Otomotiv 550 milyon YTL ile Türkiye’nin kâr oranı en yüksek ikinci kuruluşu oldu. Ford geçen sene bu listeye dördüncü sıradan girmişti. Toyota Otomotiv’in listeye veri göndermediği kârlılık oranları sıralamasında Petrol Ofisi 309 milyon YTL ile altıncı, Türk Traktör 143 milyon YTL ile on ikinci sıradan listeye girdi. Oyak Renault’un 82 milyon YTL ile yirmi yedinci olduğu kârlılık listesinde BMC 13 milyon YTL ile yüz elli altıncı kuruluş oldu. Mercedes Benz’in dönem kârı 85 milyon YTL olurken, şirket bu rakamla listede yirmi beşinci sırada yer aldı. Tırsan Treyler 1.6 milyon YTL ile listede kendine üç yüz kırk dokuzuncu sırada yer buldu.

Otomotiv sektörü açıklanan ihracat oranlarında ağırlığını hissettirdi. Türkiye’de yapılan toplam ihracatın %26.9’nu otomotiv endüstrisi gerçekleştirdi. 2005 yılında ihracat şampiyonu gerçekleştirdiği 2.3 milyar dolarlık ihracat oranı ile Toyota Otomotiv oldu. Toyota geçen senede listenin ilk sırasında yer almıştı. Listedeki ikinciliğini koruyan Ford Otomotiv ise 2.1 milyar dolarlık ihracat yaptı. İhracat listesinin geçen seneki üçüncüsü Oyak- Renault listeye gerçekleştirdiği 1.4 milyar dolarlık ihracatla beşinci sıradan girdi. Tofaş 859 milyon dolarlık ihracatla sekizinci olurken, Mercedes Benz 465 milyon dolarlık ihracatla on ikinci sırada yer aldı. Hyundai Assan 209 milyon dolar ihracatla otuz dördüncü sırada yer alırken, MAN Türkiye 250 milyon dolarlık ihracatla yirmi sekizinci oldu.

Otomotiv Endüstrisi Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi kuruluşu listesinde açıklanan verilere göre 2005 yılında toplam 52 bin kişiye istihdam sağladı. Teknolojiye dayalı üretim yapan ve emek üretkenliğini optimize eden Otomotiv Endüstrisi’nin ortaya çıkan bu rakamın çok daha üzerinde istihdam yarattığı sektörün uzmaları tarafından ifade ediliyor. Açıklanan listeye göre Ford Otomotiv 7964, Oyak Renault 4382 , Tofaş 4399 kişi istihdam etti. Mercedes Benz 3835, Hyundai Assan 1841 kişiyi istihdam ederken BMC 3054, Man 2620, ASKAM 433, Tırsan 315 kişi istihdam etti.

Otomotiv Endüstrisi’ndeki sermaye dağılımı da raporda açıklanan bir diğer veriyi oluşturdu. Tamamı yerli sermayeye ait olan kuruluşlar; BMC, Temsa, Otokar, Karsan, Cms Jant, Mutlu Akü, Tırsan Treyler, Ege Endüstri ve Beyçelik Kalıp olarak sıralanırken tamamı yabancı sermayeye ait kuruluşlar; Toyota Otomotiv, Autoliv Cankar, Delphi Automotive, Honda Türkiye, Yazaki Otomotiv olarak sıralandı. Listede yüzde elli ve daha fazla yabancı sermaye barındıran otomotiv endüstirisi kuruluşları ise şu şekilde oluştu; Mercedes Benz, Hyundai Assan, Goodyear Lastikleri, Toros Tarım, Man Türkiye, Mobil Oil, Bosh Fren Sistemleri.

İstanbul Sanayi Odası tarafından hazırlanan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” raporuna göre Otomotiv Endüstrisi Kuruluşları çok büyük oranda Marmara Bölgesi’nde yer alıyor. İlk 500 listesindeki otomotivcilerin yüzde 70’i Marmara Bölgesi’nde çalışmalarına devam ederken, İç Anadolu Bölgesi yüzde 16, Ege Bölgesi yüzde 14 oranında otomotivcilere ev sahipliği yapıyor. Rapor İstanbul’un sadece Marmara Bölgesi’nin değil tüm Türkiye’nin ekonomik merkezi olduğunu göz önüne seriyor. Türkiye’nin en önemli otomotiv kuruluşları da İstanbul’u kendisine merkez olarak seçiyor. Ford Otomotiv, Oyak Renault, Tofaş, Mercedes Benz, Anadolu Isuzu, Otokar, Askam, Otoyol, Uzel kendilerine merkez olarak İstanbul’u seçen kuruluşlar olarak göze çarpıyor. BMC, CMS Jant ve Ege Endüstri İzmir’i tercih ederken, Toyota ve Tırsan Treyler’in Adapazarı’nı, Man ve Hidromek’in Ankara’yı kendilerine üs seçtiği gözleniyor.

Hazırlanan raporda ilk 500 firma arasına giren otomotiv endüstrisi kuruluşlarından ticari ve binek araç üreticileri toplam yüzde 59’luk dilimi temsil ederken, traktör/iş makinası üreticileri yüzde 9, otomotiv lastiği üreticileri ise yüzde 18 oranında temsil ediliyor. Ticari Araç üreten kuruluşlar; Ford, Mercedes, BMC, Man, Anadolu Isuzu, Otokar, Otoyol, Tırsan Treyler olarak sıralanırken, Binek araç üreticileri;Toyota, Oyak Renault, Tofaş, Hyundai olarak listede göze çarpıyor. Toyota ve Hyundai ayrıca ticari araçda üretiyor.Araç lastiği üreticilerinde ise sıralama; Brissa Bridgestone, Goodyear, Türk Pirelli ve Petlas olarak görülüyor.