PETDER (Petrol Sanayi Derneği) Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 29 adet akaryakıt dağıtım şirketine lisanssız bayilere akaryakıt ikmali yapıldığı gerekçesi ile toplam 1.6 Milyar YTL ceza vermesi ile ilgili olarak basın açıkaması yaptı.
Açıklamada PETDER ( Petrol Sanayi Derneği ) üyesi akaryakıt dağıtım şirketleri’nin , 2003 yılı Aralık ayında yürürlüğe giren 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun (Kanun) hazırlık sürecine önemli katkılarda bulunduğu ifade edilerek “Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından verilen bu cezaların, Kanun’un ve ilgili yönetmeliklerin öngördüğü düzenlemelere uygun olmadığı ve lisanslanma sürecinde EPDK’nın yaptığı eksik ve hatalı uygulamaların bir sonucu olduğu görüşündeyiz. Bu nedenle söz konusu cezaların iptali için gerekli yasal girişimlerde bulunulacaktır.” denildi.
PETDER (Petrol Sanayi Derneği) tarafından yapılan açıklama şöyle devam etti; “Lisans başvurularının yapılmasından sonra, EPDK tarafından kendisine tanınmış yasal süre içerisinde hiç bir geri bildirimde bulunulmamış ve varsa lisans başvurularındaki eksikliklerin nelerden ibaret olduğu, faaliyetin kesintisiz şekilde devamının sağlanması için Kanun’da öngörülmüş ve tarif edilmiş yasal süre olan 20 Mart 2005 tarihine kadar EPDK’nın yasal yükümlülüğü çerçevesinde ne bayilere ne de dağıtıcı şirketlere tebliğ edilmemiştir.
Bu şekilde, Kanun’un öngördüğü 1 yıllık geçiş süresinin 6 aylık kısmı Yönetmeliğin yayınlandığı tarihe kadar geçmiş, Yönetmelikle birlikte GSM ruhsatı ibraz zorunluluğu getirilmiş ve bayilerin kendilerini Kanun’a uyumlu hale getirmek için kullanmaları gereken 20 Mart 2005 tarihine kadarki 3 aylık süreyle uzatılan geçiş süresi tamamıyle EPDK tarafından kendi inceleme ve değerlendirmesi için kullanılmış, bu 3 aylık süre zarfında kanunen 10 günlük süre içerisinde yapılması gereken inceleme – değerlendirme – geri bildirim vb. işlemlerinin hiçbirisi yapılmamış ve bu suretle başvuru sahiplerine eksikliklerini gidermek ve işlemlerini tamamlamak konusunda bir fırsat verilmemiştir. EPDK bu süre içinde kendisine yapılmış lisans başvurularına ilişkin dosyaları da hiçbir zaman iade etmemiştir.
Ayrıca, EPDK tarafından 13 Nisan 2005 tarihinde Lisans Yönetmeliğinde değişiklik yapılarak, Kuruma yapılan lisans başvurularının incelenmesi ve varsa belirlenen eksikliklerin giderilmesi için tayin edilmiş 10’ar günlük sürelerin 01 Temmuz 2005 tarihine kadar uygulanmayacağı hükmü getirilmiştir. Ancak EPDK, kendisine tanımış olduğu bu süreyi bayiler için geçerli saymamış ve aksine bir tutumla akaryakıt istasyonları üzerinde denetimlere başlayarak, henüz lisans başvurusu sonuçlanmamış ve kendisine faaliyetini durdurması için yasal bildirimde bulunulmamış bayiler aleyhinde, lisanssız piyasa faaliyeti uyguladıkları gerekçesine istinaden idari para cezası yaptırımı uygulamaya başlamıştır.
Akaryakıt sektörü bu sürecin ve süreçteki aksaklıkların açıklığa kavuşturulması ve piyasadaki belirsizlik ortamının giderilmesi talebiyle 18 Nisan 2005 tarihinde EPDK’na resmen başvuruda bulunmuştur.
Yine aynı lisanslama dönemi içerisinde, GSM mevzuatında da değişiklik yapılmış ve henüz GSM ruhsatı almak üzere işlemlerini takip etmekte olan bayilerin başvurularının yeni “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Yönetmeliği” hükümleri uyarınca yenilenmesi zorunluluğu söz konusu olmuş ve bu sebeple de ilgili yerel idareler akaryakıt istasyonu işleticileri tarafından yapılan ruhsat başvurularını zamanında sonuçlandıramamışlardır.
Bütün bu karışıklığa ve bürokratik güçlüklerle EPDK’nın lisans sürecinde yasa ile öngörülen gerekli hukuki işlemleri yapmamış olmasına rağmen sektör birkaç ay gecikme ile lisans işlemlerini başarı ile tamamlamıştır. Bugün EPDK’nca “lisanssız akaryakıt bayilerine akaryakıt ikmali yapıldığı” gerekçesi ile verilen cezaların konusu olan lisanssız akaryakıt bayileri yine aynı geçiş dönemi içinde EPDK tarafından lisanslandırılmışlardır.
2005 yılı gerek petrol piyasasının yeni yasal düzene geçişinde gerekse serbest piyasa düzeninin oluşmasında son derece önemli bir geçiş yılı olmuştur. Petrol piyasasındaki yeni yasal düzene geçiş başarı ile tamamlanmış ve 15.000’e yakın akaryakıt bayii ile birlikte bütün petrol sektörü kayıt altına alınmıştır. Bu önemli dönüşüm sürecinde bazı akaryakıt bayilerinin lisans alma sürecinin gecikmeli olarak tamamlanmış olması ve lisans başvuruları süresinde iade edilmeden, dağıtım şirketlerine gerekli tebligatlar yapılmadan söz konusu bayilere (yalnızca bu dönemi kapsayan geçiş sürecinde) ikmal yapılmış olmasının Kanunun ihlali olarak yorumlanamayacağı görüşündeyiz. Şu husus da gözden uzak tutulmamalıdır ki, şayet lisans başvurusunun EPDK tarafından sonuçlandırılmasını bekleyen bayilere akaryakıt ikmali yapılmamış olsaydı, EPDK’nın gecikmesinden kaynaklanan ve belki de uzunca bir süre devam edecek akaryakıt sıkıntısı yaşanacak ve dağıtıcı şirketler ile sözleşmeli bayileri arasında hukuki ihtilaf yaratılmasına sebebiyet verilmiş olacaktı.
PETDER üyesi akaryakıt dağıtım şirketleri hukuka aykırı buldukları bu işlemler hakkında yasal yollara başvuracaklardır.”