Geçtiğimiz yıllarda yakıt türlerini çeşitlendirmek için bütün dünyada ticari araç ve motor üreticileri, yakıt sistemi üreten firmalar çok yüksek maliyetli araştırmalar yaptılar.
Bu araştırmaların karşılığında ticari taşıtlarda ve karayolu ile yük ve yolcu taşımacılığında, daha gelişmiş daha geçerli daha kolay daha konforlu ve ekonomik bir alternatif ortaya konamadı.
Dizel yakıtın alternatifi olan doğal gaz, kent içi ulaşımda kullanılan otobüslerle sınırlı kaldı. Doğal gazın ulaşımda kullanılması için motor, ticari taşıt ve sistem üreticileri kendilerine düşeni yaptılar. Iveco pazara hazır ürününü tanıttı. Şehirer arası kullanım için doğal gaz dolum istasyonlarının yaygınlaşması bekleniyor.
Elektrikli araçların yaygınlaşması ve gelişmesi de araç üreticilerinin yaptıkları ve yapacakları ile sınırlı değil. Enerji ikmali için şarj ağının kurulup yaygınlaşması; bataryaların hafiflemesi, kapasitelerinin artması, ömürlerinin uzaması, güvenli ve hızlı şarj olması da gereklilikler arasında. Bir diğer gereklilik bataryaların üretimi ve geri dönüşümünde çevreye olan etkilerinin kabul edilebilir olması. Tüm bunların sonunda batarya tedariği ve fiyat bir başka yakıcı sorun olarak ilgilileri düşündürüyor.
Şarj sistemleri ve ağı ile bataryalarda istenilen gelişme sağlansa da enerjinin yenilenebilir kaynaklardan sağlanabilmesi için rüzgar ve güneş santralleri henüz yeterli değil. Yeşil enerji için güneş, rüzgar veya dalgaların kullanılmasının yaygın ve yeterli olmasının yanı sıra bu sistemlerin sürekli desteklemesi de gerekiyor.
Dizel motorlar tüm bu nedenlerle yakın gelecekte de ticari taşıt üreticilerinin 1. sırada önceliği olmaya devam edecek. Dolayısıyla halen bu alandaki gelişmeler ve dizel motor üretimi; ulaşım, özellikle karayolu ulaşımı, savunma sanayi, tarım makinaları için çok özel ve önemli bir noktada duruyor. Doğal gaz ve benzeri gazların kullanımıda dizel motorların temel çalışma prensipleri ve kullandıkları sistemlerden çok farklı değil.
Bu durumu Türkiye ve standartlarını aldığımız, uyguladığımız Avrupa pazarlarına baktığımızda da görüyoruz. Kent içi elektrikli ulaşımda öncü olmak isteyen Londra, Paris, Hamburg gibi kentler yatırım ve çalışmalarına devam ederken diğer kentler gelişmeleri ihtiyatla izliyorlar, yolcu ve yük taşımacılığı alanındaki veriler toplanıyor, işlenip, değerlendiriliyor. Bu veriler, hangi yakıt ve yakıt sistemi kullanılırsa kullanılsın güvenlik, çevre ve ekonomik taşımacılığın ve geleceğe hazır olmanın temelini oluşturacaklar. Türk otomotiv ve taşıma sektörünün de bu gelişmeleri dikkatle takip etmesi geleceğe olan güvenimizi ve umudumuzu arttırıyor.
M. Vahit Mahmatlı
vahit@mayadergi.com
