MSE MESLEKİ SÜRÜŞ EĞİTİM DANIŞMANLIK
Mehmet Süleyman ER
0-533 604 55 24
mehmet@mayadergi.com
Sırtlarında Göçek tünel ve yolu yapımında kullanılacak 27 ton ağırlığında mıcır ile önlerinde uzanan 19 kilometrelik inişte zorlanıyorlar. Kamyonların kullanılmaya başlandığı ilk günden beri dikkat ve bilgi isteyen uzun inişlerde, güvenli sürüş kimi zaman “yokuşu çıktığın vitesle in” uyarısı ile garanti altına alınsa da, kimi zaman ısınan balatalar için emniyet ceplerinde mola vermek gerekiyor.
Teknoloji eğtim gerektiriyor
Harici frenler olarak isimlendirilen egzoz, motor freni ve retarder sistemlerinin gelişim süreci uzun yıllar öncesinde başlamıştı. Günümüzün yüksek mekanik teknolojisi ve yazılım bilgisi ile rampa inişlerde ortalama hızlar daha yüksek seviyelere ulaştı. Bununla birlikte araçlara eklenen her yeni teknoloji ile birlikte harici fren sistemleri, sürüş eğitimlerinde ele alınması, pratik yapılması gereken bir zorunluluk olarak öne çıkıyor.
Gözlemler
Bu zorunluluğa Doğan İnşaat’ın Fethiye şantiyesinde, Scania ve diğer markalara yönelik sürüş eğitimleri ve saha testleri gerçekleştiren, teknik danışmanlık hizmeti veren, sürüş ve ürün eğitmeni Mehmet Er, cevap oluşturdu.
Sürüş eğitiminin faydaları ve hangi konsepte ele alınması gerektiği konusunda Mehmet Er, şunları söylüyor: “Türkiye’nin birçok bölgesinde Scania markası başta olmak üzere çesitli markalarda eğitimler gerçekleştirdim.
Eğitimlerin araç, üstyapı seçimi, yükleme planı, güzergah fizibilitesi ve sürücü eğitimi olarak ele alınması gerekiyor. Bu bütünlük oluşturulduktan sonra işletme yönetimi ve garaj amirlerinin filo bilgilerini, taşınan yük bilgilerini sağlıklı biçimde kayıt etmeleri ve sürücülerin sorumlu oldukları araçların takibini yapmaları gerekiyor. Doğru verilerin doğru biçimde değerlendirmesi, toplam verimliliğin sağlanması için çok önemli.
İkinci önemli konu, araçlardaki donanımların çalışma mantığını bilmek. Günümüz ticari taşıtlarında birçok sürüş destek sistemi bulunuyor. Bu sürüş destek sistemlerinin neden araç üstünde bulunduğu, nerede, ne zaman ve nasıl kullanılacağı bilinmeli. Ama, bu sürüş destek sistemlerinin temel fizik ve mekanik kurallarını değiştirmeyeceği de unutulmamalı…
Bizim eğitimlerde mücadele ettiğimiz bir diğer konu da ön yargılar… Bazı sürücüler ustalıklarına aşırı güveniyor. Bazıları ise sürüş sistemlerinin kullanımına hakim olmadıklarından sistemleri kullandıklarında arızalar oluşabileceğini düşünüyorlar. Bunlar eğitimlerde düzeltilmesi gereken konular.
Buna karşılık sevindirici olan eğitime tedirgin başlayan her sürücünün sağladığımız olumlu diyalog ile yaşı ve mesleki tecrübesi ne olursa olsun istekli ve işbirliğine yatkın bir katılımcı olarak eğitimi bitirmesi.”
Doğan İnşaat’ın Scania’sı
Doğan İnşaat tarafından yol projesinde kullanılmak üzere seçilen Scania G 400 CA 4×2 HSA çekici, yapı alanlarındaki taşımalar için geliştirilmiş bir araç. Vites değişimlerini otomatik gerçekleştiren araç şanzımanının sürüş modlarına “Güç ve Off-road” seçimleri eklenmiş. Taşıma ve süspansiyon kapasitesi artırılan araçta R 885 kodlu güçlendirilmiş diferansiyel kullanılmış.
Aracın lastik deseni, 5. teker yüksekliği ile kabin üstü rüzgarlığı da kullanılan üstyapıya uygun olarak seçilmiş. Ayrıca bu güzergahtaki çalışma şartlarında önemli kriterlerden olan egzoz freni ile Scania retarder entegre kullanılabiliyor.
Eğitimin aşamaları
Mehmet Er, sürüş eğitiminin aşamaları hakkında şu bilgileri veriyor: “Eğitim çalışmamız üç aşamadan oluşuyor. 1- Teorik bilgilendirme, kullanılan taşıta özel sürüş destek sistemlerinin tanıtılması. 2- Sürüş pratiğinin standart bir rutta veya çalışılan sahada kullanılan araçlarla yapılması. 3- Eğitim öncesi ve sonrası kullanım verilerinin incelenmesi, taşıma sisteminin sonuçlarının değerlendirilmesi.
Eğitimde her sürücünün özelliklerine ve bilgi birikimine göre gözlem ve uyarı yapıyoruz. Kullanım esnasında sürüş destek sistemleri ile yapılacakların sınırlarını ortaya koyuyoruz.
Değerlendirmeler, verimlilik ve güvenliğin eğitim sonrasında arttığını gösteriyor. Verimliliği birim zamanda yapılan iş ve ton başına tüketilen yakıt miktarında azalış, ortalama süratte artışı olarak ele alıyoruz. Bu sonuçlara ulaşıp matematik olarak ortaya koyuyoruz.
Şunu unutmamak gerekiyor; özellikle kapalı saha şantiyelerinde şantiye içindeki her güzergah ve her yükleme biçimi kendine özgü koşullar oluşturur. Bununla birlikte bu değerlendirme sonuçlarını, araç üreticilerinin verileri ışığında, çalışma sahasındaki şartlarda optimum seviyeye ulaştırmak ana görevlerimizdendir. Bu zamanı sınırlı olan işin, inşaat sezonu içinde ve ihale süresi sonuna yetişmesi için çok önemli.
Trafiğe açık yolları kapsayan maden sahası ile üretim tesisleri arası çalışan araçlarda, şantiye şartlarının yanı sıra yol ve trafik şartları da devreye giriyor. Bu nedenle aracın kendi güvenliği ile birlikte toplam trafik güvenliği de eğitimimizin diğer bir konusunu oluşturuyor.
İstenmesi halinde şantiyelere işe uygun araç seçimi (Motor güçü, şanzıman ve arka aks oranları) ve donanımsal özelliklerin verimli olarak belirlenmesi için raporlar da hazırlıyoruz. ”
Küresel üreticilerin küresel teknolojilerle üretilmiş araçları, özellikle enerji ve altyapı şantiyelerinde yerel sürücülerin eski bilgi ve sürüş teknikleri ile karşılaşıyorlar. Yeni bir araç, sürücülere yeniliğin ve etkileyiciliğin sevinci ile aynı anda genellikle İngilizce kısaltmalardan oluşan sistemlerle tanışmanın korkusunu da yaşatıyor.
Böylesi durumlarda araç ve sürücü uyumunu sağlayabilmenin tek yolu; doğru ve yeterli kullanım için bilgi güncellemesi ve sürüş eğitimleri gerçekleştirmek.
Doğan İnşaat’ın sürücülerine eğitim verilen bölge, coğrafi şartlardan dolayı rampa inişlerinde zaman zaman frenlerden kaynaklanan kazaların olması ile biliniyor. Bu kazalara; sadece servis frenlerinin kullanılması, yetersiz egzoz veya motor freni, retarder desteği alınmaması, özellikle frenlerin kış mevsimine göre yaz döneminde daha hızlı ısınıp görev yapamaz hale gelmesi neden oluyor. Kimi zaman sürücüler harici frenleri entegre kullanmayıp sadece servis frenlerini kullanıyorlar veya harici frenleri doğru devirlerde kullanmıyorlar, bu da kazaya neden olabiliyor.
Mehmet Süleyman ER
0-533 604 55 24
mehmet@mayadergi.com
