Demirbaş'tan Kayseri'ye doğalgazlı BMC'ler
BMC Belde 280 CNG şehiriçi tip doğalgazlı solo otobüsün ilk filo müşterisi Kayseri Minibüsçüler ve Servis İşletmecileri Esnaf Odası oldu. Satışı gerçekleştiren FSM Demirtaş Otomotiv, 191 adetlik otobüs siparişinin 51 adetlik ilk partisini bu ay Kayseri’de düzenlenen bir törenle teslim etti. Haziran ayı içinde çalışmaya başlayacak olan otobüslerin tamamı 2009 yılı içinde hizmete girmiş olacak.
280 Bg gücünde Euro-4 motor ve otomatik şanzımanla donatılmış otobüsler, 12 metrelik CB serisi ile aynı temel özelliklere sahip. Araçlarda; araç güvenliği için arka-görüş kamerası, şoförün yolcuların çıkışını görebilmesi için orta ve arka kapılarda kamera, sıralı kalorifer, ledli arka lambalar, yapıştırma cam, şoför kabininde ek ısıtıcı, maun kaplı ön gösterge paneli bulunuyor. Avrupa standartlarına uygun son teknoloji güvenlik donanımlı otobüslerin doğalgaz tüpleri üst kısmında. Ayrıca otobüste Kayseri Belediyesi’nin ve otobüs işletmecilerinin istediği bazı özel donamlar da mevcut.
Değişimin mimarı minibüsçüler
Belde 280 CNG tipi doğalgazlı otobüs satın almayı tercih eden Kayseri Minibüsçüler ve Servis İşletmecileri Esnaf Odası, kent içi ulaşımda büyük bir değişim gerçekleştiriyor. Bu değişimle birlikte Kayseri’de kent içinde kullanılan 382 minibüs yerini BMC’nin doğalgazlı otobüslerine bırakacak. Mazot yerine doğal gaz kullanı ile %30 ile %40 arasında yakıt ekonomisi sağlanacak. Çevre kirliliğinin azalmasına katkıda bulunulacak ve trafik gürültüsünü azaltan bir çözüme yönelinmiş olunacak.
Kayseri Belediyesi tarafından da desteklenen bu değişim, nüfusu artan, endüstrisi ve altyapısı gelişen kentin ulaşım alanında da gelişmesini ve Kayserililerin konforlu yolculuklar yapmasını sağlayacak.
Minibüsten doğalgazlı otobüse geçişin oluşturacağı bedelin tamamını kendileri ödeyecek olan Kayseri minibüsçüleri ve servis işletmecileri, sürücü ve ilgili tüm personeli doğalgazlı araç kullanma konusunda bilgilendirecekler. Otobüslere doğalgaz ikmali için Kayseri Gaz tarafından 2 istasyon kurulacak. Bu tesisler, yap-işlet-devret modeli ile çalışacaklar.
Doğalgaza geçişin öyküsü
Kayseri’yi örnek kent haline getirecek, araç işletmecilerine yakıt ve işletme maliyetlerinde tasarruf etme olanağı sağlayacak, kentte hava ve gürültü kirliliğini azaltacak girişimin, bugüne gelişini bize FMS Demirbaş Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Demirbaş ve Kayseri Minibüsçüler ve Servis İşletmecileri Esnaf Odası Başkanı Mustafa Çabucak anlattı.
Mustafa Demirbaş, kentiçi otobüste BMC ile Türkiye çapında oluşturduğu “başarılı satıcı – başarılı otobüs” efsanesini doğalgazlı otobüslere de aktarmak için çok ter dökmüş.
Mustafa Çabucak da işletmeci olarak kendisinin ve oda üyelerinin zarar görmemesi ve projenin başarılı olması için Türkiye’deki tüm büyük otobüs üreticileri ve Güney Koreli Daewoo ile irtibata geçmiş. Bu süreçte firmaların üretim tesisleri, teknik olanakları ve sundukları ürün ve hizmetler incelenmiş.
Son aşamada, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Başkanının da katkısı ile düzenlenen açık ihalede tüm taraflar üründe, finansta ve satış sonrasında sunduklarını masaya koymuşlar. İhaleyi kazanan BMC ile katılan Demirbaş Otomotiv olmuş.
Açık ihale
Mustafa Demirbaş, bu süreci şöyle özetliyor:
“Türkiye'de bir ilki gerçekleştirerek Kayseri Büyükşehir Belediyesi Başkanı huzurunda, Kayseri Minibüsçüleri ve Servis İşletmecileri Esnaf Odası yöneticileri ve durak başkanlarının da olduğu 50- 60 kişilik bir grupla açık pazarlığa oturuldu. Otobüsçüler kendi aralarında bazı sorular hazırlamışlar, bunları üretici firmalara sordular, dediler ki: Bize yedek parça, servis hizmetleri nasıl verilecek? Bu sorunun cevabını herkes açıkladı. Sonrasında, servis, yedek parça fiyatlarını sordular. Üçüncü olarak ne tür kredilerle geldikleri ve kredi kolaylıkları soruldu. Dördüncü önemli konu fiyat, beşincisi de teslimattı. Bütün bu sorulara hepimiz sırayla cevap verdik. Daha sonra bizi dışarı çıkardılar ve kendi aralarında oylama yaptılar. Bu konulardaki en iyi cevapları BMC olarak, Mustafa Demirbaş olarak, ben verdim, ihaleyi de kazandık.
İşletmeciler destek bekliyor
Ekonomik krizin pik yaptığı bir dönemde büyük bir yatırım yaparak, üyeleri ile birlikte büyük bir sorumluluk altına giren Kayseri Minibüsçüler ve Servis İşletmecileri Esnaf Odası Başkanı Mustafa Çabucak da kentin modernleşmesini ve daha ekonomik ulaşımı sağlayacak, buna karşılık Euro kurundaki değişiklikten dolayı maliyeti artan bu projeye büyük emek vermiş bir yönetici. Çabucak’ın bugünkü kaygılarının başında araç işletmecilerinin yükünü hafifletmek var. Bunun için muhtelif kurumlara durumu anlatıp, vergiler ve KDV’ler konusunda en azından borçlar bitene kadar destek beklediklerini anlatıyor. Şu ana kadar sadece Kayseri Belediyesi’den destek vaadi almışlar. Kayseri Belediyesi, esnafın borcu bitene kadar belediye payı almayacak ve doğalgazlı otobüsler devreye girince kendi araçlarını devreden çıkaracak.
Kayseri’de kent içi ulaşımı kökten değişterecek bu adımla ilgili olan süreci Mustafa Çabucak, şöyle anlatıyor.
“Minibüslerimiz 14+1 kişilik, ayakta yolcu alıyoruz. Ortalama güzergahımız 10-12 kilometre, mahallelerden merkeze yolcu taşıyoruz. Merkezde duraklarımız var.
Her gün yeni bir yenilik oluyor. Malum bizdeki minibüslerin hepsi modelsiz araçlar. Bunları yenilersek neticede yine 14+1 araç ile çalışacağız, ancak hatlarımız gün geçtikçe uzuyor. Şehrimiz büyüdü. Hatlar uzadıkça da 14 kişilik minibüsler hatta yetmez oldu. Esnafın yakıt sıkıntısı var… Bir de Türkiye'de minibüsçülük isim olarak da düzensizlik anlamına geliyor, yani kavgasız, dedikodusuz gün geçmiyor. Tabi minibüsün üzerinden faydalanan çok insan var, örneğin sanayicisi, çaycısı, lokantacısı minibüsçüden ekmek yer, ama minibüsçüyü beğenmiyorlar. Bıu noktada biz huzursuz, rahatsız olduk. Daha düzenli olsun istedik ve otobüse geçelim dedik. Bu geçişin bize de memlekete de faydası olacağını düşündük ve belediye ile görüşmeye karar verdik.
Bizden önceki başkan ve arkadaşlarımız belediye ile bir anlaşma yapmış, 2 minibüse 1 otobüs. Ama bize belediye önce 4 minibüse 1 otobüs teklif etti, bu konu 3 yılımızı aldı. 3 yıl sonra biz bunu 2 minibüse 1 otobüs şeklinde düzelttik. Sayın belediye başkanımız sağolsun, konu mahkemeye taşınmadan, oturup konuşarak bunu hallettik. Belediye Başkanımız Kayseri'nin çevre düzenine çok düşkün bir insan. Bu sebepten dolayı da bu araçları doğalgazlı yapalım, Ankara'da halihazırda çalışıyor, dedi.
Bunun üzerine arkadaşlarımızla toplantı yaptık, bütün duraklardaki yetkili kişilerle konuyu istişare ettik. Onlar da bunu uygun gördüler. “Peki” dediler, “iki minibüse 1 otobüs olursa, biz de varız” dediler, ama o zaman 150 bin Euro, yani 260 milyar TL idi bir otobüsün bedeli. Bir otobüs olacak 2 arkadaş bu bedeli ödemekte zorlanmayacaktı. Taksitlerimiz o şekildeydi, ama bugünkü ortamda Euro'nun artması ile otobüsün fiyatı 300- 320 milyara çıktı.
Bu konuda TBMM'ye, Maliye, Ulaştırma, Sanayi Bakanlıklarına, Meclis başkanımıza yazı yazdım. Çünkü 1992'den 1998'e kadar, 2 kişi, 5 kişi birleşerek şirket kurup dışardan araba, tır getirdiler, bunlar vergiden muaf oldular, bu insanlar borç bitinceye kadar katma değer ödemeden, vergisiz çalıştılar. Bu kriz ortamında devletimizden biz de böyle bir talepte bulunduk.
Biz sadece Kayseri'yi düşünerek bu talepte bulunmadık, Türkiye'nin 81 ilinde, krizin etkileri üç aşağı-5 yukarı aynı. Böyle bir uygulama olursa İstanbul'daki, Ankara'daki, Bursa'daki, İzmir'deki arkadaşlarımız da böyle bir yol çizebilir diye düşündük. Minibüsçülüğün Avrupa uyum yasaları doğrultusunda kaldırması da çok çok basit olur. Çözüm yaratmadan, sağlamadan Avrupa uyum yasasına göre minibüsçüler kalksın denirse, devlete büyük bir sıkıntı gelir. Örneğin bizde 438 adet minibüs vardı, ama Ankara'da 2200 minibüs var. Ankara'daki 2200 minibüsü nüfusuyla yani 5 ile çarparsan 10 bin tane insan aç ve yoksul kalacak. Devlete iş bulması için bağıracak. İzmir ve Bursa’da da keza aynı şeyler olacak.
Dolayısıyla televizyonlarda herkes işsizlikten yakınırken, biz kendi imkanlarımızla kendimize iş imkanı üretiyoruz. Devlet buna destek vermeyecek de neye verecek.
Yetkililer de önce isteklerimize “uygun” dediler, ilgili kurumlara yazıları yazdık, çalışmaları başlattık, diye cevap verdiler. Ama şu ana kadar gelen destek yok.
Neden doğalgazlı otobüs?
Mazotlu ile doğalgazlı otobüs arasında ilk yatırım maliyeti farklı, doğalgazlı otobüsler özel donanımları ve gaz sistemleri dolayısı ile daha pahalı. Sanırım 15 bin Euro fark var. Bu bedelin telaffisi mümkün. Ödeme planlarımız da ona göre, %30 ila %40 yakıtta tasarruf var. Şehrin havası daha az kirlenecek, daha az gürültü çıkacak, Kayserililer de yolculuklarını geniş ve ferah bir ortamda yapacaklar…
Sürücü arkadaşların eğitimi, kıyafeti, durakların tanzimi konusunda da altyapımız hazır, bu konularda da bir sıkıntımız olmayacak.
12 metrelik otobüse geçmek ise Kayseri'de bir sorun yaratmayacak. Altyapımızda bir sıkıntımız yok. Belediyemiz sıkı çalışıyor, şehir gün be gün yenileniyor ve toplu konutların yapıldığı yere de anında asfalt ve yol yapılıyor.
Belediyenin ulaşım yükü kalkıyor
Belediyenin ulaşım yükünü ne kaldıracağız. Belediyenin bizden önce faaliyete geçerek çalışan 34 tane halk otobüsü, 36 tane de kendi arabası var. Biz işlere başladığımız zaman belediye onları çekecek, özel işlerinde, cenazede, düğünde, bayramda gibi Kayserilinin ihtiyaçlarında kullanacak. Tüm bunlar bizim için Belediyemizin desteği olacak. Belediye Başkanımız zaten bize sonuna kadar destek vereceğini taahhüt etti.
Finansman
Bütün bankalarla görüştükten sonra Demirbaş Otomotiv, İş Bankası ile anlaştı. İş Bankası bize kademeli ödeme imkanı tanıdı. Gazdan doğacak ucuzluğu da hesap ederek, 72 ay vadeyle otobüsleri %100 İş Bankası'ndan finans ettik.
Otobüslerde otomatik ZF şanzımanları var. Çünkü sabah 5.30- 6.00'dan gece 01.00'e kadar arkadaşlarımız çalışıyor. Bu nedenle yakıt farkı kadar rahat kullanım da çok önemli. Ayrıca otomatik şanzıman yakıt tasarrufuna ve güvenliğe de katkıda bulunuyor.
Akbilin kullanıldığı havuz sisteminde çalışacağız. 10 günde bir nakit işlemlerimiz alınacak. Bilet yok. Okumalı sistem bulunuyor. Biletlerde %5 belediye payı var, ama belediye bizim borcumuz bitene kadar bu payı almayacak.”
