Otokar, yeni aracı Doruk Electra ile Türkiye’deki otobüs teknolojisini yeni bir aşamaya taşıdı. Otokar, ürünleri arasında yer alan 9 mlik otobüs Doruk serisinin kent içi otobüsün tamamen elektrikle çalışan tipi tanıtıldı. Tanıtımı, İstanbul’un en eski elektrik enerji üretim merkezlerinden biri olan Silahtarağa Santralı’nda gerçekleştirdi. Otokar, Busword fuarı öncesinde gerçekleştirdiği bu tanıtımla özellikle kentiçi otobüste dünya ve Türkiye’yedeki engelişmiş teknolojiye sahip üreticilerden biri olduğu iddiasını ortaya koydu.
9 metrelik Doruk Electra, önceden şarj edelmiş bataryalarından sağladığı elektrik enerjisi ile hareket ediyor. Electra’da hibrit otobüslerde olduğu gibi her hangi bir dizel veya diğer fosil yakıtl kullanan bir motora sahip değil . Ayrıca Doruk Electra seyir esnasında her hangi bir duyargası olmadan (elektrik almaya yarayan uzantı) hareket ediyor.
Doruk Elektra’nın tanıtımıyla ilgili toplantıya Otokar Genel Müdürü Serdar Görgüç ve Pazarlama Müdürü Basri Akgül ile üst düzey yöneticiler katıldı. Serdar Görgüç, yeni araçla ilgili özet olarak:
“Doruk Electra, Otokar olarak Ar-Ge konusunda ne kadar ilerlediğimizin de bir göstergesi… Doruk Electra, 6-8 saat arasında tam şarj olsa da, onboard şarj ünitesi sayesinde duraklarda bekleme yaparken de kısa süreli şarj edilme imkanına sahip. Otobüs, ideal şartlarda tam şarj ile 280 km mesafe kat edebiliyor. Yoğun şehiriçi trafikte ve yolcu sayısının çok olduğu saatlerde ise, akü ömrünü koruyan yüzde 80 kapasite baz alınarak 170 kilometre menzil sunuyor. Ancak aracın menzilini gün içerisinde yapılan akıllı şarjlar ile yüzde 30-40 oranında artırmak mümkün. Araç üstü (on-board) şarj ünitesi sayesinde ilave bir elektrik şarj altyapısına ihtiyaç duymayan Doruk Electra, sanayi tipi 3 faz elektriğin olduğu her yerde şarj edilebiliyor. Uluslararası güvenlik sertifikasyonu olan ECE R100-01 yönetmeliğine uygun Doruk Electra’da kullanılan aküler ise aşırı şarj, çarpışma, yanma ve kısa devre gibi durumlarda çevresine zarar vermeyen yüksek güvenlikli Lityum Demir Magnezyum Fosfat teknolojisine sahip. Daha temiz bir çevre, daha sessiz bir trafik, daha düşük işletme maliyetleri ve daha yüksek verimlilik sağlayacak Doruk Electra’nın seri üretimine hazırız” diye konuştu.
Serdar Görgüç, toplantı sırasında neden elektrikli otobüs ürettiklerini ve bu otobüslerin önemini de ortaya koydu. Toplantı sırasında ürünle ilgili tüm temel teknik verileri, değerleri ve özellikleri açıkladı. Görgüç: “2005 yılından bu yana alternatif yakıtlı otobüsler konusunda çalışma yürütüyoruz. 2007 yılında Türkiye’nin ilk hibrit otobüsü Doruk Hibra’yı geliştirdik. 2009 yılında Türkiye’nin ilk doğalgazlı orta boy otobüsü Doruk DG’yi ürettik. 2011 yılında ise doğalgazı 12 metrelik KENT DG’de kullandık. Bugün ise Türkiye’de bir ilki daha gerçekleştirerek Türkiye’nin ilk elektrikli otobüsü Doruk Electra’yı tanıtmanın büyük sevinci ve gururunu yaşıyoruz.
Gelecek 15 yıl için otomotiv endüstrisindeki en önemli iki eğilim çevre sorunları ve şehirleşme. BM verilerine göre 2050 yılına kadar dünya nüfusunun yüzde 70’i şehirleşmiş bölgelerde yaşıyor olacak ve şehir içi ulaşımda alternatif çözüm arayışları, toplu taşıma ihtiyacı artacak. Sadece İstanbul’da karayolu ile yapılan toplu taşımanın yüzde 32,7’sinin otobüsler ile sağlandığını göz önüne alırsak, alternatif yakıtların önemini biraz daha iyi vurgulamış oluruz. Bütün bu verilere ve öngörülere baktığımızda Otokar olarak ne kadar doğru bir iş yaptığımızı bir kez daha görüyoruz” şeklinde konuştu.
Son dönemde Türkiye, üretime verdiği önem, üretim kalitesi ve teknoloji gücü ile küresel ölçekte bir otobüs üreticisi konumuna yükseldi. Türkiye’de Euro 4-5 ve EEV (Emission Vehicle-Çevreci atıkları azaltılmış araç ) da üretiliyor. Buna karşılık araçlardaki ek teknik donanımlar, ek maliyetler oluşturuyorlar.
Emisyonu ortadan kaldırmanın temel bir yol da fosil yakıtlar kullanmayan elektrikli araçlar kullanmak. Elektrikli motorlu otobüsler hareketi sırasında çevreye zehirli atık ve ya sera etkisi yaratabilecek atıklar yaymıyor. Akaryakıtla çalışan motorlardan çok daha sessi olmaları. Elektrik motorları Ayrıca enerjinin harekete çevrilmesi sırasında daha az kayıp oluşturuyorlar. Elektrik motorları teknik yapıları itibariyle daha sade ve basit özeliklerde. Tüm bunlar da elektrikli araçlara olan eğilimi artırıyor.
Buna yaralarnı ve avantajlarına eğilime rağmen elektrikli araçların en büyük sorunu elektrik depolama teknolojisinin henüz yeteri kadar gelişmemiş olması. Elektrik depolamaya yarayan mevcut akülerin ağırlıkları, büyüklükleri, yeniden doldurulma sürelerinin uzunluğu, akü ömürleri, akü fiyatlarının pahalılığı otomotiv üreticilerini zorluyor. Akü üreticleri ürünlerinde bu mahsurları gidermek için teknolojik geliştirme ve iyileştirmeler gerçekleştiriyorlar. Bu alanda yapılan geliştirme ve iyileştirmelerde önemli başarılar sağlandığı ve iyileştirme sonuçlarının ani bir şekilde kullanıma girebileceği bekleniyor. . Bbu teknoloji yakından takip eden ve batarya teknolojisindeki gelişmeleri kendi ürünlerine yansıtarak kendi teknolojisine sahip olmak isteyen Otokar’ın varlığı ve geldiği nokta Türk otomotiv endüstrisi için önemli bir gelişme olarak gözleniyor.
Doruk Elektra'nın farkı robotize şanzıman
Otokar, daha önce geliştirdiği hibrit otobüsü Hibra’nın mühendislik birikiminden de yararlanılmış. Elkectra’nın gelişiminde elektrikli otobüsler için sorun oluşturan etkenlerin giderilmesi için arge çalışması gerçekleştirmiş.
Bu çalışmaların Doruk Elecktra’ya yansıyan en önemli unsuru elektrikli araçlarda diğer üreticilerin şu ana kadar kullanmadığı bir otomatikleştirilmiş, robotize şanzıman kullanılıyor olması. Otokar yetkilileri, bu şanzımanın Doruğun akülerindeki enerjiyi çok daha verimli kullanmasında ve menzilin uzamasında önemli oranda katkıda bulunduğunu belirtiyorlar.
Doruk Elektra, hibrit otobüslerde olduğu gibi yavaşlama ve frelemeler esnasında ortaya çıkan enerjiyi geri kazanarak akülerin şarj edilmesinde de kullanıyor.
Temel olarak, 3 ana unsurdan oluşuyor. Birincisi araç enerji ve güç kontrol ünitesi ikincisi 3 faz AC elektrikli 103 kW tahrik motoru ve robotize edilmiş manuel şanzımanı, üçüncüsü de akü paketi ve kontrol ünitesi. Pakette 170 kW kapasitesli Lityum demir magnezyum fosfat aküler yer alıyor. 100 km dizel otobüste ortalama 30- 40 litre yakıt gideri oluşurken, Electra’da kullanım şartlarına göre 3-7 litre arasında yakıt tüketimi değişiyor.
Doruk elektranın gövdesi de temel olarak Doruk serisi ile aynı özelliklerde. 25 oturan 24 ayakta ve 1 elektrikli sandalye kapasitesi bulunuyor. Bu kapasite dizel doruklara göre akü ağırlığını ve otobüs gövdesi ağırlığında önemli oranda tasarruf edilerek kapasite kaybı oluşturulmadığını ortaya koyuyor. Electra’nın maksimum süratinin aracın programı ile 70 km’ye sabitlenmiş.
3 fazlı şarj imkanı
Electra’nın en büyük avantajıysa sanayi elektriği olarak tabir edilen 3 fazlı sistemle şarj edilebiliyor olması. Bu tür akım tüm ülkelerde ve yerleşim merkezlerinde yerleşik şebeke olarak mevcut. Bu nedenlede Doruk Elektra'ın özel şarz istasyonları veya özel donanıma ihtiyacı bulunmuyor. Şarz işleminin güvenli yapılabilmesi için ygun kablo ve soket sistemi ve süre park imkanı şaj için gerekli şartları oluşturuyor. 6 /8 saat olan akü tam dolumsüresi ile birlikte istenirse bir saat gbi kısa süreli fırsat dolumlarıda gerçekleştirilebiliyor.
Kent içi otobüslerin günlük gerçekleştirdikleri km sefer sayıları seferler arasındaki bekleme ve gece saatlerindeki uzn süreli beklemeler düşünüldüğünde Elektranın çalışma koşullarına uyum sağlayacağı öngörülüyor.
Elektra, saatte hızı 25 km aşan yük ve yolcu taşıyan elektrikli araçlardaki standartları düzenleyen regülasyonlara uygun özelliklerde. uluslararası güvenlik sertifikasyonu olan ECR 100/01 yönetmenliğine uygun olan araçta; aşırı şarj, çarpışma yanma ve kısa devre gibi durumlarda aküler kendini devre dışa bırakabiliyor.
Fiyatı belirlenmedi
Henüz pazar fiyatı açıklanmayan Doruk Electra’nın başlangıçta Doruk’tan daha pahalı bir fiyata sahip olması bekleniyor. Buna karşılık Doruk’un işletme giderlerinde diğer araçlara oranla büyük avantaj sağlanacağı hesaplanıyor.
